Η Ναυμαχία της Σαλαμίνος. Στις 22 Σεπτεμβρίου 480 π.Χ.

Σηματοδότησε το Ελληνικό Πνεύμα την Ελευθερία και την Δημοκρατία.

Πρωτεργάτες, Μνησίφιλος, Θεμιστοκλής, Ευρυβιάδης.

 του Αλέξανδρου Σ. Αλεξάκη

   Εστιάζοντας στα γεγονότα σταχυολογούμε μερικές στιγμές για να δείξουμε το μέγεθος της κρισιμότητας που διήλθε ο ελληνισμός. Προεξέχουσα προσωπικότητα ο Θεμιστοκλής, ο οποίος πράγματι είναι μια αποκάλυψη στην οποία, ίσως, δεν έχει απονεμηθεί ποτέ η ανάλογη τιμή, καθώς επίσης και αυτού του ιστορικού γεγονότος το οποίο θα έπρεπε να εορτάζεται ως Εθνική Επέτειος, καθώς επίσης και της Δημοκρατίας.

Θα λέγαμε, πως τις κρίσιμες ώρες εμφανίζεται μια έμπνευση ως θείον δώρο σταλμένο για να σώσει. Ο Αθηναίος  Μνησίφιλος είναι αποδέκτης του δώρου αυτού, όπου το δίνει σ΄αυτόν που μπορεί να το πραγματοποιήσει. Τον Θεμιστοκλή. Και ιδού η σκέψη όπως μας την αναφέρει ο Ηρόδοτος.

Αφού έμαθε από τον Θεμιστοκλή την απόφαση των Ελλήνων να ναυμαχήσουν στον Ισθμό τον συμβουλεύει να μεταπείσει τον Ευρυβιάδη και να γίνει ναυμαχία στην Σαλαμίνα.

Λέγοντας του.

«Ασφαλώς, αν φύγουν τα πλοία από την Σαλαμίνα, δεν θα ναυμαχήσεις πια για την πατρίδα, γιατί καθ ένας θα φύγει στην πόλη του, ούτε ο Ευρυβιάδης, ούτε κανείς άλλος θα μπορέσει να τους κρατήσει, ώστε να μη διασκορπιστεί ο στόλος. Και η Ελλάς θα καταστραφεί από την απερισκεψία μας. Αλλά αν υπάρχει κάποιος τρόπος, πήγαινε και προσπάθησε να ανατρέψης τις αποφάσεις.

Ίσως μπορέσεις να πείσης τον Ευρυβιάδη να αλλάξει γνώμη, ώστε να μείνει εδώ». 

Το γεγονός αυτό είναι αποκαλυπτικό του ελληνικού πνεύματος μέσα από τη θεία χάρη..

Γίνεται εμφανές διακρινόμενο μέσα από τις πτυχές του πολιτισμού μας.

Θρησκεία, Παιδεία, Τέχνες, Πολιτική, Αθλητισμός, Άμυνα.

Αυτά συνθέτουν τον Πολιτισμό.

Οι αιχμές αυτού του πολιτισμού είναι τα ιδανικά της ζωής της πανανθρώπινης διανοίας. Το ελληνικό πνεύμα εμπλουτίζεται ή αποκαλύπτεται μετά από αυτό το γεγονός.

Και η ανθρωπότητα, ανιχνεύει την πηγή αυτού του πνεύματος και την αναζήτηση του γιατί οι αξίες του είναι πανανθρώπινες..

Οι ποιητές εμπνέονται και εμφανίζουν έργα, όπως για παράδειγμα είναι οι «Πέρσαι» του Σαλαμινομάχου Αισχύλουπου, η ανθρωπότητα τα εγκολπώνει, γίνονται διδάγματα για τα παιδιά της.

Η αυταπάρνηση γίνεται όραμα για τις επερχόμενες γενεές.

Τρόπος ζωής και η αξιοπρέπεια της με επίκεντρο τον Άνθρωπο.  

Μετά από το Ιστορικό αυτό γεγονός

Εμφανίζεται αδιάστατη η μαρτυρία γεγονότων τα οποία σηματοδότησαν την νέα κατάσταση. 

Νέες εποχές, όρισαν την πορεία στην ιστορία της πατρίδας μας.

Η γνώση και η αίσθηση των αποτελεσμάτων αυτών, μας καθόρισε την απαρχή μιας και μόνης πραγματηκότητας.

Τον σεβασμό στην μνήμη των προγόνων, στην αγάπη και στην προσήλωση των ιδεών και κυρίως στη θεμελίωση της αξίας της ανθρώπινης οντότητας βάζοντας τα θεμέλια για την αναγνώριση της και την πορεία Της στην Ζωή.

 Την Ελευθερία.

Αναζητώντας, την αρχή αυτής της οραιότητος η οποία είναι συνυφασμένη με την έννοια Δημοκρατία ως μεθόδου διαχείρισης των συνθηκών διαβίωσης και διοίκησης της πολιτείας, φθάνουμε στο γεγονός το οποίο σηματοδότησε αμετάκλητα την αρχή της.

Θέτει πλέον στο προσκήνιο ως είδος τόσο προσφιλές όσο και άρρικτα συνδεδεμένο με την ίδια την πνευματική μας ύπαρξη, ορίζοντάς την σαφώς θυγατέρα της ίδιας της Φύσης.

Η Ελλάς παίρνει την μορφή που την γνωρίζουμε. ‘Όχι την γεωγραφική της μέσα στην γεωμετρία της οριοθέτησης της αλλά λαμβάνει έκταση και ζωγραφίζεται στον χώρο του Πνευματικής υπόστασης της ανθρωπότητας.

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα στο οποίο θα αναφερθούμε.

Μετά λίγες δεκαετίες από τους Περσικούς πολέμους

Ο Δημόκριτος οραματίζεται το άτομο, και το ορίζει με την ακόλουθη έμφυτη ορθολογική επιστημονικότητα, η οποία ισχύει μέχρι σήμερα.

«Το άτομον είναι το ελαχιστότατο τμήμα της ύλης»

Η λέξη άτομο προέρχεται από το α-τομή, που σημαίνει αυτό που δεν τέμνεται.

Μ αυτήν την ελληνική λέξη αναφέρεται παγκοσμίως σε όλε τις γλώσσες αυτή η έννοια της φυσικής.

Και συνεχίζει, παρακαλώ με προσοχή αναλύστε την ακόλουθη έννοια,

Ως βασική προϋπόθεση του ατόμου είναι ότι αυτά κινούνται αενάως, άνευ ουδενός συγκεκριμένου σκοπού, και ότι είναι ελεύθερα και ανεξάρτητα.

Σαφής επίδρασης της φύσης και του τρόπου ζωής της εποχής του η οποία την χαρακτηρίζει ο τρόπος σκέψης, ο τρόπος ζωής και διακιβέρνησης που είναι στην προκειμένη περίπτωση η Αθηναϊκή Δημοκρατία, η ωραιότης μέσα από τις τέχνες, και ο βίος κοντά στη Φύση.

Επέπρωτο, η άνθηση αυτή να μη κρατήσει για πολύ, όμως στο διάστημα αυτό και μετέπειτα στην διάρκεια των ελληνιστικών χρόνων σε περιοχές όπου υπήρχε ειρήνη όπως είναι η πόλης Αλεξάνδρεια η ανάπτυξης εξακολουθεί, Ερατοσθένης (275-194 π.Χ.)(Βιβλιοθήκη της Αλεξανδρείας, ιδρυθήσα από τον Πτολεμαίο τον Φιλάδελφο (283-247 π.Χ.η οποία καταστράφηκε από τον Ιούλιο Καίσαρα το 47 π.Χ.), στην Σάμο ο Αρίσταρχος 310 π.Χ. στις  Συρακούσες ο Αρχιμήδης 287 π.Χ.

Ανοίγει τον δρόμο όπου σ΄αυτόν θα περάσουν γενεές όχι μόνο των Ελλήνων αλλά και άλλων λαών της Ευρώπης, κάνοντας τα διδάγματα του Χριστιανισμού ο οποίος θα έλθει αργότερα πλέον κατανοητά και ακόμη πιο οικία.

Η Αναγέννησης είναι το φαινόμενο αυτής της υπόθεσης.

Μετέπειτα, ύστερα από πολλούς αιώνες  αργότερα στην Δύση κυριαρχεί η φυσιογνωμία του Άγγλου φιλοσόφου John Locke (1633-1702) του οποίου οι πραγματίες και τα συγγράμματα διεμόρφωσαν την πνευματική δομή της εποχής του. Στην πραγματείαν του “Essay Concerning Human Understanding” χρησιμοποιεί την ίδια σκέψη του Δημοκρίτου και κάνει το αντίστροφο από ότι έκανε ο Δημόκριτος.

Ενώ ο Δημόκριτος ερμηνεύει την φύση σύμφωνα μ αυτό που ζει. O Locke μεταφέρει  τα της φύσης του ατόμου στην ζωή και προτρέπει τους ανθρώπους να ζήσουν σε μια κατάσταση της πολιτείας της οποίας οι πολίτες πρέπει να είναι ελεύθεροι και ανεξάρτητοι.

Μεταφέρω την ίδια φράση από το σύγγραμμα του Ακαδημαικού Φυσικοχημικού Γεωργίου Καραγκούνη στο έργο του «Προς την δύσιν η ατομική θεωρία της ύλης»

Που ανακοινώθηκε την 15^η Ιανουαρίου το 1985 στην συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών.

«…όπως τα άτομα των αερίων είναι μεταξύ των ίσα, ανεξάρτητα, και κινούνται ελευθέρως ούτως και μεταξύ των ατόμων μιας κοινωνίας πρέπει να κυριαρχή η ελευθερία και η ισότης. Ο John Locke καλεί τους έχοντας την εξουσίαν όπως μη εφαρμόζουν ιδίους νόμους αλλά να εφαρμόζουν νόμους τους οποίους έχει προδιαγράψει η φύσις. Οι σκέψεις αυταί υποστηριζόμεναι υπό της προσωπικής του γοητείας,  τα μέγιστα συνέβαλον εις την διαμόρφωσιν του πνευματικού κλίματος της εποχής εκείνης».

Έχοντας κατά νου, ότι η Φύση μας διδάσκει την ζωή την οποία αντιλαμβανόμεθα μέσα από ενόραση πλησιάζοντας το θείο, εξασφαλίζει μένοντας κοντά της τις λύσεις πολλών προβλημάτων.

Ο Θεϊκή παρουσία η οποία μας περιβάλλει, γίνεται κατανοητή με την έννοια της συνειδήσεις. 

Εκτός όμως από τις χάρες που ορίζουν και αποτελούν μέρος της δομής των ανθρωπίνων γνώσεων, περιέχεται και μια άλλη ιδιότητα σ ‘αυτήν.

Η θεά Αθηνά ως ιδέα θεωρείται μέρος της την θείας πρόνοιας. Οι γνώσεις του ανθρώπου περιορίζονταν τότε. Βλέποντας όμως την προσφορά της φύσης την απέδωσαν σ αυτήν, φένοντας την πολύ κοντά στην ανθρώπινη πλάση.

Αποδείδεται σ αυτήν  το ανεκτίμητου δώρο που συμπεριλαμβάνεται από αρχαιοτάτων ετών μέχρι σήμερα στην διατροφή μας και αποτελεί την βάση της.

Το ελαιόλαδο.

Η χρήση του επεκτείνεται στα περισσότερα  φαγητά του τόπου μας, στα οποία συμμετέχει είτε αυτούσιο είτε στην τεχνική του μαγειρέματος συμπληρώνοντας την απαραίτητη θρεπτική τους αξία, χαρακτηρίζοντας τα, ωφέλιμα και υγιεινά.

Και επίσης να βρίσκει εφαρμογή και σε άλλα πεδία, όπως είναι το φως, το ιαματικό, το καλλυντικό.

O Πολιτισμός και η παράδοση συνυπάρχουν δείχνοντας με σαφή τρόπο την

αφετηρία τους που είναι η ίδια η Φύση.

Λαμβάνει από τον άνθρωπο την μορφή διαφόρων λατρευτικών οντοτήτων.

Η θεά Αθηνά είναι μία απ αυτές.

Είχε στις καρδιές, μια εξέχουσα θέση.

Σήμερα, έχει περάσει στην ανάμνηση και στον σεβασμό.

Όμως, περικλείει μιαν πνευματική ολότητα που θα επιδρά στις καρδιές όσο  υπάρχει ελληνισμός.

Αυτή είναι η ύφανση του πολιτισμού μας ο οποίος δηλώνει την αφετηρία του στις  παραδώσεις, οι οποίες φυλάσσονται ακύμητες στις τέχνες, ( στην μουσική, την ποίηση, την αρχιτεκτονική, στις ζωγραφιές των αργαλιών, στα πήλινα σκεύη, στις διατροφικές συνήθειες).

Είτε είναι πνευματικό έργο,

Θρησκεία…αξίες ζωής…

Είτε πράξεις που συνθέτουν το όραμα της Ελευθερίας και της αξιοπρέπειας του Ανθρώπου, όπως το δίδαξαν από ελληνικής πλευράς ο Πυθαγόρας, ο Πλάτων και ο Σωκράτης και μετέπειτα ο Ιησούς Χριστός,

Την αγάπη στον Άνθρωπο εκφρασμένη με την προσωπική Θυσία.

Α. Αλεξάκης