BΑΛΥΡΑ:ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ-ΠΑΙΔΕΙΑ.: «ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Πέμπτη 28 Μαΐου 2020

«ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ – ΜΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΑ».

ΔΙΑΤΗΡΟΥΜΕ ΤΗ ΦΟΡΜΑ ΜΑΣ, ΒΕΛΤΙΩΝΟΥΜΕ Τις

ΓΝΩΣΕΙΣ ΜΑΣ !!!

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΜΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΑ»- 62^η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ και το 2020 !!!

Παρασκευή, 22 Μαΐου 2020, ώρα - 19:00 !!!

μέσω εξ αποστάσεως ηλεκτρονική σύνδεση, παρατίθενται σχετικές οδηγίες

https://www.skype.com/ru/get-skype/

Пαρακαλούμε τους ενδιαφερόμενους να μάς αποστείλουν τις διευθύνσεις τους στο skype

Μόσχα, 25 Μαΐου 2020

Αγαπητοί φίλοι !!!

Με μεγάλη επιτυχία, εξ αποστάσεως στις συνθήκες απαγόρευσης συναθροίσεων για την αντιμετώπιση της διάδοσης του κοροναϊού-Covid-19, με μεγάλο ενδιαφέρον και συμμετοχή Ελλήνων και Φιλελλήνων από διάφορες γωνιές του πλανήτη μας πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 22 Μαΐου 2020 η 62η συνεδρίαση της Λέσχης Διαλόγου & Επικοινωνίας «ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ – ΜΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΑ».

Το θέμα της εξηκοστής δεύτερης (62^ης ) συνάντησης της Λέσχης μας, κατόπιν πρότασης των συμμετεχόντων στην τελευταία συνεδρίασή μας, διατυπώθηκε ως εξής:

«ΘΕΑΤΡΟ. Αγαπημένες παραστάσεις, θεατράνθρωποι, συντελεστές, ερμηνευτές», με τη συμμετοχή της διευθύντριας του Κ.Ε.Π., ιστορικού-ηθοποιού Δώρας Γιαννίτση.

Παρατίθεται σύνδεσμος με απευθείας αναμετάδοση της συνεδρίας μας μέσω facebook, στην οποία παράλληλα προβήκαμε:

https://www.facebook.com/teodora.giannitsi/videos/3071693329584932/

Για περισσότερες πληροφορίες και για να δηλώσετε συμμετοχή δύνασθε να απευθύνεστε στην ηλεκτρονική διεύθυνση monogreek@gmail.com, (αρμόδια η σπουδάστρια του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού κυρία Γιελένα Λεσόβα), facebook: https://www.facebook.com/Греческий-Разговорный-Клуб-μόνο-Ελληνικά-991010794322440/

Ιδιαίτερα μάς χαροποίησε η εξ αποστάσεως δραστήρια παρακολούθηση του κοινού μας, Ελλήνων και Φιλελλήνων όχι μόνο από Ρωσία και Ελλάδα, αλλά και από ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία αλλά και η απευθείας συμμετοχή Ελλήνων και Φιλελλήνων από διάφορες περιοχές της Ρωσίας, όχι μόνο από Μόσχα και την ευρυτερη Περιφέρεια της Μόσχας, αλλά και από Ορενμπούργκ (Σιβηρία), Πετροζαβόντσκ και την δική μας ιστορική Ταυρίδα, με μέλη των Ελληνικών Συλλόγων από Σεβαστούπολη και Συμφερούπολη. Η διεύρυνση της γεωγραφίας της Λέσχης μας εντυπωσιάζει και χαροποιεί ιδιαίτερα. Είναι δύσκολο να περιγράψουμε τα θετικά συναισθήματα, που βιώσαμε από την απευθείας επικοινωνία μας κατά τη διάρκεια της Συνεδρίας μας, στο πλαίσιο της οποίας απολαύσαμε στην οθόνη αποσπάσματα από παραστάσεις μας, με ταυτόχρονη απαγγελία αυτών από τους συμμετέχοντες !!!

ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ !!! ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΝΑΣ ΕΝΙΑΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ !!!

Κατόπιν πρότασης των συμμετεχόντων στη συνεδρία μας, αποφασίσαμε την προσεχή μας 63^η συνεδρίαση της Λέσχης μας να πραγματοποιήσουμε την Πέμπτη 28 Μαΐου 2020, ώρα 19.00 και να την αφιερώσουμε στις διάφορες μορφές τουρισμού σε Ελλάδα και Ρωσία!

Καλούμε τα μέλη της Λέσχης μας και τους εθελοντές μας να αντλούν επικαιροποιημένη ενημέρωση στη διαδικτυακή ομάδα μας https://www.facebook.com/Греческий-Разговорный-Клуб-μόνο-Ελληνικά-991010794322440/ .

Παρακολουθείτε μας στο Διαδίκτυο. Κατωτέρω παρατίθεται σχετικό επιμορφωτικό-εκπαιδευτικό υλικό.

Παρατίθεται σύνδεσμος στο Δθιαδίκτυο με αποσπάσματα από την πρόσφατη

(25 Φεβρουαρίου 2020) πρεμιέρα μας «ΑΡΧΑΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ – ΜΥΗΣΙΣ» http://www.hecucenter.ru/gr/videoarc/sinailia_arhaios_kosmos__miisis25_fevroiarioi_2020_orthodokso_panepistimio_anthropistikon_spoidon_agios_tihon_aithoisa_kathedrikos_naos.html

Σάς περιμένουμε !!!

Μένουμε σπίτι και παραμένουμε ΜΑΖΙ !!! ΜΑΖΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΥΝΑΜΗ !!!

ΕΝΩΜΕΝΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΑ ΔΥΝΑΤΟΤΕΡΟΙ & ΠΛΟΥΣΙΟΤΕΡΟΙ !!!

Μένουμε σπίτι και παραμένουμε ΜΑΖΙ !!! ΜΑΖΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΥΝΑΜΗ !!!

Σάς καλούμε να στηρίξετε τον κοινωνικό μας φορέα Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού – Κ.Ε.Π. (www.hecucenter.ru ). To K.Ε.Π. αναπτύσσει μία σφαιρική, πολυεπίπεδη εκπαιδευτική-διαφωτιστική-πολιτιστική δράση. Ο οβολός σας, οιαδήποτε βοήθεια δύνασθε να παράσχετε, είναι εξαιρετικά πολύτιμη και χρήσιμη για όλους μας!

ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ !!! ΜΑΖΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΥΝΑΤΟΤΕΡΟΙ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΠΛΟΥΣΙΟΤΕΡΟΙ !!!

ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ – ΣΤΗΡΙΞΕ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ – Κ.Ε.Π.

http://www.hecucenter.ru/gr/news/2020__stirikse_to_kentro_ellinikoi_politismoi__kep.html

ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΕΙΣΦΟΡΑ

СБЕРБАНК__ПОЖЕРТВОВАНИЕ.xls

Παρατίθεται βίντεο - μήνυμα της διευθύντριας του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού – Κ.Ε.Π, Δώρας Γιαννίτση.

https://yadi.sk/i/znXALs4E_FOw5g

ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ !!!

ΜΑΖΙ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΜΕ ΔΥΝΑΤΟΙ & ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ !!!

Εις το επανιδείν, φίλοι μας !

Ειλικρινώς υμετέρα, με εκτίμηση και φιλικούς χαιρετισμούς,

Δρ. Δώρα Γιαννίτση,

δ/ντρια Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού – Κ.Ε.Π.

Αναλυτικό απολογισμό δράσεων του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού (Κ.Ε.Π.) έτους 2019, τον οποίο δύνασθε να αντλήσετε στον εξής σύνδεσμο στο Διαδίκτυο:

http://www.hecucenter.ru/up/Last_Απολογισμός%20δράσεων%20Κ.Ε.Π.%20έτους%202019___.pdf

Σύντομο απολογισμό δράσεων του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού (Κ.Ε.Π.) έτους 2019, τον οποίο δύνασθε να αντλήσετε στον εξής σύνδεσμο στο Διαδίκτυο:

http://www.hecucenter.ru/gr/reports/

Λεξικό-62

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

«ΜΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΑ»

«ТЕАТР – Любимые спектакли, постановщики, исполнители»

«ΘΕΑΤΡΟ. Αγαπημένες παραστάσεις, θεατράνθρωποι, συντελεστές, ερμηνευτές»

культ бога Дионисия - λατρεία του Θεού Διονύσου

Аутентичный/подлинный исполнитель - исполнительница– Αυθεντικός ερμηνευτής / αυθεντική ερμηνεύτρια

Дифирамб - Διθύραμβος

волонтеры - εθελοντές

действие, подражание, воспроизведение действия - δράση, μίμηση, αναπαράσταση μιας πράξεως

актер - ηθοποιός

зрители - θεατές

колесница Феспия - άρμα Θέσπιδος

три вида драматической поэзии: трагедия, сатирическая драма и комедия - τα τρία είδη της δραματικής ποίησης, η τραγωδία, το σατυρικό δράμα και η κωμωδία

Όποιος δεν τρόμαξε την πράξη, πως θές να φοβηθεί τα λόγια?

Кто в деле смел, тот слов не устрашится.

Αλλίμονο ! Πόσο πικρό της γνώσης το ποτό, αφού δεν έχει τέλος και όφελος, όσο και αν πίνεις.

Увы ! Насколько горький напиток знания; сколько бы не пил, нет ни конца ни пользы

или

О знанье, знанье ! Тяжкая обуза,

Когда во вред ты знающим дано

Λίγο κρατάει το όνειρο και σβύνει.

Мечта длится недолго и потом гаснет

α/ Γονάτισε στην εξουσία

Подчинись власти / Почтение власти

β/ όταν οι άρχοντες αυθαιρετούν, δεν γονατίζω

Произволу власти, я не подчинюсь

γ/ Ύβρις φυτεύει τύραννο

Высокомерие рождает тирана

Ποτέ μην μακαρίσεις τους ανθρώπους πριν αντικρύσεις την στερνή τους μέρα, και πριν το τέρμα της ζωής περάσουν χωρίς να τους παιδεύσουν βάσανα και πίκρες

«Никого нельзя назвать счастливым прежде его исходного дня».

или

«не считай счастливым мужа под улыбкой божества

Раньше, чем стопой безбольной рубежа коснется он»

-----------------------------

Глуп человек: он рушит города,
Он храмы жжет, священные гробницы,
И вот — опустошитель — гибнет сам.

«Είναι μωρία δεινή, αρρώστεια των ανθρώπων, οι ανελέητες λεηλασίες των πολέμων.

Όποιος ναούς, τεμένη, όποιος τους τάφους των νεκρών ρημάζει, στο μέλλον σύντομα θα ρημάξει και αυτός.» [«Τρωάδες» Ευριπίδου]

ОПРЕДЕЛЕНИЕ ТРАГЕДИИ по АРИСТОТЕЛЮ / ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ

κατα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

«Ἔστιν οὖν τραγωδία μίμησις πράξεως, - Трагедия как поэтический жанр воспроизводит действие, изображая действительность. Но это воспроизведение не зависит от внешних факторов, а представляет собой свободное изображение элементов действительности с тенденцией к их разукрашиванию, к вневременному символизму и к передаче вечно актуальных посылов.

σπουδαίας καὶ τελείας, μέγεθος ἐχούσης, ἡδυσμένῳ λόγῳ - Воспроизводимое действие должно быть серьезным, значимым и законченным. Оно должно составлять единое целое, то есть иметь начало, развитие и завершение. Используемая в трагедии речь должна быть ритмичной, мелодичной и гармоничной.

χωρὶς ἑκάστῳ τῶν εἰδὼν ἐν τοῖς μορίοις, - В зависимости от уместности, в трагедии применяются различные речевые приемы. В драматических сценах звучит эпическая и драматическая речь, а лирические слова произносятся тогда, когда это позволяет сделать содержание произведения.

δρώντων καὶ οὐ δι' ἀπαγγελίας, - Действующие лица трагедии проживают происходящее на сцене. При этом они находятся в движении, а не просто пересказывают автора или ведут свой рассказ неподвижно.

δι' ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν» - Трагедия пробуждает в душе зрителя сопереживание, сострадание, сочувствие к страдающему герою, который движим благородными побуждениями, и карается за совершенный не по своей вине грех. Одновременно трагедия порождает в душе зрителя страх не оказаться в подобной ситуации. В итоге восстанавливается моральный порядок, а душа зрителя умиротворяется и очищается.

Аристотель, 384 – 322 до н.э.

Το θέατρο είναι ο κλάδος της τέχνης που αναφέρεται στην απόδοση ιστοριών μπροστά σε κοινό, με τη χρήση κυρίως του λόγου, αλλά και της μουσικής και του χορού. Πρόκειται για την παραγωγή ζωντανών απεικονίσεων πραγματικών ή φανταστικών συμβάντων με σκοπό την τέρψη και την επιμόρφωση των θεατών. Το θέατρο μπορεί να έχει διάφορες μορφές, όπως είναι ο μονόλογος, η όπερα, το μπαλέτο, η παντομίμα κ.ά. Δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην Αρχαία Αθήνα, σαν μια εξέλιξη του διθυράμβου. Οι πρώτες μορφές του θεάτρου σε όλη τη διάρκεια της ελληνικής αρχαιότητας ήταν η τραγωδία, η κωμωδία και το σατυρικό δράμα. Στο αρχαίο ελληνικό θέατρο πρωταγωνιστούσαν μονάχα άντρες και ακόμη και σε γυναικείους ρόλους ντύνονταν οι ίδιοι γυναίκες. Έπειτα ο χώρος του θεάτρου μέσα από το πέρασμα των χρόνων εξελίχθηκε και τώρα στις σκηνές του θεάτρου πρωταγωνιστούν τόσο γυναίκες όσο και παιδιά.

Το 1962, από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου, καθιερώθηκε η 27η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου. Υπάρχουν περίπου 220 θέατρα στην Ελλάδα. https://el.wikipedia.org/wiki/Θέατρο

АНТИЧНАЯ ГРЕЧЕСКАЯ ПОЭЗИЯ

Э́ПОС (др.-греч. ἔπος — «слово», «повествование», «стих») — род литературы (наряду с лирикой и драмой), героическое повествование о прошлом, содержащее целостную картину народной жизни и представляющее в гармоническом единстве мир героев-богатырей. Часто эпические поэмы не имеют автора (собиратели древних эпосов не осознавали себя авторами написанного). Повествование ведётся от лица повествователя — реального или вымышленного рассказчика, наблюдателя, участника или героя события.

В основном эпос рассказывает историю мужских подвигов, мужского величия. Известнейшие в мировом литературном наследии героические эпосы - поэмы Гомера «Илиада» и «Одиссея», рассказывают о достижениях героев и богов, которые часто сосуществуют с людьми и направляют их действия.

ЛИРИЧЕСКАЯ ПОЭЗИЯ

Лирическая поэзия - литературный жанр, разработанный в Древней Греции. Это поэзия, которая лирическим, приятным, выразительным способом повествует о вопросах и проблемах, занимающими человека.

Лирическая поэзия затрагивает различные темы, такие как повседневная жизнь, человеческие эмоции, военные истории. Любовь - также главная тема лирической поэзии, которая всегда была связана с религиозными церемониями и работой по дому или работой на ферме. Первыми лирическими поэтами были Сапфо, Алкайос из Лесбоса и Пиндар из Беотии. Далее следуют Каллинос Эфес, Архилох Паросский, Тиртеос, Симонид Кейский, Мимнермос Холофонный, Анакреон Тиос, Алкман Спартский, Вакхилиды, Меус, Фуко, Сео Фокилид Милезий и Стихихорус Имерий

Начатки лирики содержались в древнейших народных песнях, но сознательная разработка её в связи с музыкой начинается с Терпандра, лесбийца родом, который в VII веке до н. э. на карнейских и пифийских собраниях в Спарте и Дельфах выступил (с семиструнной лирой вместо первобытной четырёхструнной) как исполнитель религиозных песнопений, номов, с усовершенствованным музыкальным аккомпанементом. Он открыл гамму звуков, установил основные гармонии, лады греческой музыки и вообще положил начало систематическому музыкальному искусству. Греческая лирика делилась на собственно песню и хоровое пение (энкомии, эпиникии, пеаны, дифирамбы и проч.) и развивалась в одно время с элегией и ямбом: Терпандр предшествовал Архилоху, а в одно время с Солоном жили главные представители обоих видов лирики: Алкей, Сафо (Сапфо), Стесихор. Элегия и ямбы примыкали по языку к ионийскому эпосу, лирическая поэзия, по самой своей природе более индивидуальная, представляла бесконечное разнообразие наречий и местных говоров в теснейшей зависимости каждого поэта от его родины и места деятельности. Ионийские, эолийские, дорийские говоры были равноправны в лирике. Не меньшим разнообразием отличалось стихосложение лирических песен в зависимости от личности поэта и от тончайших оттенков выражаемого в песне настроения.

ДРАМА

Дра́ма (др.-греч. δρᾶμα «деяние, действие») — литературный (драматический), сценический.

В отличие от лирики и подобно эпосу, драма воспроизводит прежде всего внешний мир — взаимоотношения между людьми, их поступки, возникающие конфликты. В отличие от эпоса, она имеет не повествовательную, а диалогическую форму. Эстетический предмет драмы — эмоционально-волевые реакции человека, проявленные в словесно-физических действиях. Для драматических произведений характерны остро-конфликтные ситуации, властно побуждающие персонажа к словесно-физическому действию. Драмы специфически изображают, как правило, частную жизнь человека и его социальные конфликты. При этом акцент часто делается на общечеловеческих противоречиях, воплощённых в поведении и поступках конкретных персонажей. Драматические произведения делятся на три категории, на трагедию, комедию и сатирическую драму.

Исторический и политический контекст.

В середине VI века до н.э. в одном из окружавших Афины димов (муниципалитетов) Аттики впервые в мире был представлен поэтический жанр, которому потребовалось около 50 лет для окончательного оформления.

На протяжении целого века этот жанр развивается только в Аттике, способствуя вместе с Риторикой, Философией и Изящными Искусствами уникальному культурному расцвету V века до н.э., который, как известно, по праву называется Золотым Веком.

Этим новым поэтическим жанром является Драма. Зародилась она в то время, когда афинская демократия сталкивается с множеством трудностей и потрясений, пытаясь точно определить контекст, в котором ее институты будут работать наилучшим образом. Со времен правления Солона* и до реформ Клисфена*, димы пытаются найти способ ослабить контраст между малочисленным, но мощным классом аристократов-землевладельцев и многочисленным, динамичным, но неорганизованным классом фермеров и мелких производителей.

Первый защищает права, полученные в далеком прошлом, а последний претендует на право заниматься политикой, поскольку производимая им продукция, достигнув берегов Малой Азии и Великой Греции, стала двигателем коммерческого развития и способствовала утверждению морской политики и могущества Афин.

Между правлениями Солона и Клисфена на некоторое время установилась тирания Писистрата – режим, продиктованный интересами мелких собственников-землевладельцев и поддерживаемый этой прослойкой общества. Со временем, особенно при наследниках тирана, утвердилась семейная преемственность режима. Это в итоге стало причиной его недолговечности.

На этом фоне драма, изначально зародившаяся и развивавшаяся в сельских муниципалитетах Аттики, торжественно покоряет Афины и при Писистрате становится празднованием, а позднее признается в качестве проявления и института Демократии.

Было ли это инициативой тирана в целях услужить своим последователям или последствием происходившего в то время большого притока сельского населения в Афины, сказать сложно.

В любом случае в этот период драма переносится из сельских районов в город и постоянно совершенствуется и обогащается в условиях демократических преобразований, происходивших в новом Афинском государстве- полисе. Одно мы можем сказать с уверенностью: драма стала детищем Демократии и заложила основу диалога и идейной свободы.

Дионис, Бог растительности и Драмы.

Драматическая поэзия напрямую связана с религиозным культом бога Диониса. Как обнаружили этнологи и религиоведы, все народы Средиземноморского бассейна поклонялись одному богу, связанному с временами года и растительностью. Народы, переполняемые чувствами благоговения пред божественным таинством жизни, обожествлявшие плодородие земли, траурно скорбевшие по утратам и восхищавшиеся чудом возрождения природы, создали миф, в котором воплощением всех этих процессов стал бог Дионис.

Мы не знаем, когда культ Диониса появился в Греции. По некоторым данным, упоминания о нем встречаются уже у Гомера, т.е. уже в VIII веке до н.э. Поначалу Дионис не был в числе основных греческих богов, однако со временем он уже упоминается в одном ряду с основными Богами-олимпийцами. Таким образом, Дионис наконец занял свое место в пантеоне греческих богов и обрел преданных почитателей. В честь Диониса проводились отдельные празднования и торжества; у него также была собственная песнь, называемая дифирамбом.

«ΑΝТИГОНА», 1940г. Антигона (Элени Пападаки). Режиссер-постановщик Τ. Музенидис.

Истоки драмы.

Дифирамб стал популярным в Аттике, особенно в муниципалитетах Месогиа, богатых плодородной лозой. Виноградари чтили Диониса, а торжества в его честь носили всеобщий характер. Они получили определенное оформление: правители приказывали известным поэтам сочинять похвалы, а сами обязывались покрывать расходы, с тем чтобы добиться их идеального исполнения верующими, которые, конечно, имели некоторый опыт и практические навыки пения и танцев, но все же были любителями. Эти любители назывались волонтерами, а их собрание – труппой. Волонтеры разукрашивали свои лица виноградним жмыхом (виноградным суслом после сбора винограда), переодевались в животных, в частности в символизировавших плодородие козлов, т.е. в Сатиров, и пели Дифирамб и танцевали. Ведущим танца был Экзарх (зачинатель танца), самый искусный волонтер, или корифей. Танец был, скорее всего, круговым. Поскольку песня восхваляла Диониса и его приключения, надо полагать, что танцоры представляли их с криками, а их движения отражали содержание стихов. Таким образом, наряду с песнями существовали и пантомимные образы, действия и акты.

В середине VI века до н.э. (точная дата неизвестна) в муниципалитете Икарии (нынешний район Дионисос) поэт Феспий привнес важное новшество. Одев маску неизвестного мифического персонажа, он вошел в центр танца и вместе пения, как было принято ранее, стал декламировать стихи, приготовленные, естественно, заранее. Возможно, это был даже не сам поэт, а один из ведущих танцоров, который на время прервал пение и обратился к хору или спонтанно ответил на пение хора (на греческом «Ипокритис» (Υποκριτής) – это «Лицемер», т.е. тот, кто отвечает, реагирует на песню хора; этот термин сохранился до сих пор и означает «актер» (лице-мер, т.е. примеряющий лица). Повторяющиеся вопросы и ответы создали некую смешанную форму, некий диалог между человеком и группой.

Эпидавр 1956г. «АНТИГОНА». Режиссер-постановщик Алексис Минотис. Слева направо: Исмена (Антигони Валаку), Антигона (Анна Синодину).

В этом же году в муниципалитете Икарии рождается Драма. Миф о Боге больше не является актом повествования, а становится действием, имитацией, воспроизведением, представлением. Таким образом, основными чертами Драмы становится имитация какого-либо действия, диалог, интерактивная форма взаимодействия. При этом драма состоит из двух старейших видов поэзии: эпической и лирической.

Новшество Феспия, похоже, очаровало зрителей. Новая форма сразу завоевывает аудиторию и распространяется по всей Аттике. Воспользовавшись своим успехом, Феспий организовал постоянную труппу, которая гастролировала по муниципалитетам Аттики, перемещаясь на колеснице. Это и была великая «колесница Феспия», первый бродячий театр в мире, образ которого жив и до сих пор. В период правления Писистрата, как уже отмечалось выше, эти труппы, которых к этому времени было уже немало, пришли в Афины, где основали первые официальные драматические состязания, то есть театральные конкурсы.

Эпидавр 1956г. «АНТИГОНА». Режиссер-постановщик Алексис Минотис. Слева направо: Антигона (Анна Синодину) и Исмена (Антигони Валаку).

Расцвет. Форма и содержание.

В начале V века до н.э. практически завершается формирование драмы в качестве полноценного жанра и обозначаются три вида драматической поэзии: трагедия, сатирическая драма и комедия. Первые две разновидности драмы происходят непосредственно из дифирамб и новшеств Феспия и развиваются вместе. Третья разновидность, комедия, отличается своей «народностью», берет свое начало в деревенских (сельских) шутливых экспромтах, которые, по-видимому, уходят корнями в народное творчество жителей района Мегара.

Театр в Древней Греции является вершиной проявления культуры и демократии. Эти два великих универсальных выражения дали большой, уникальный импульс античной драме во все времена, так как это требует свободного обсуждения и противостояния различных точек зрения.

Особое внимание уделяется эстетической форме трагедии с помощью языка, действия, стиля, фигуры речи, музыкальных и танцевальных элементов, которые распределяются в соответствующих частях (диалоги и хоровые части). При этом, следует обратить внимание на то, что трагедия является совершенно новым видом, в котором действие не повествуется, а воспроизводится.

Зрители испытывают жалость и сострадание к страданиям героев, их переполняет страх относительно того, вдруг они окажутся в такой же ситуации. Когда в конце конфликта с героями судьба или божественное испытание приводит их к катарсису или уничтожает их, вознося их морально, зрители, с помощью эстетических приемов искусства и путем гомеопатических процессов, постигают очищение (очищаются душевно, испытывают облегчение, искупление, очищение), оценивают моральное оправдание героя или восстановление морального порядка и покидают театр психически спокойными, духовно превосходящими и совестно свободными.

Подготовка материала, автор текста – Теодора Янници

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΕΠΟΣ

Η λέξη έπος σημαίνει λόγος/αφήγηση και έχει στενή νοηματική σχέση με την έννοια ιστορώ (ιστορία). Στη σύγχρονη λεξικογραφία, ως έπος ορίζεται το μεγαλειώδες έργο, τόσο σε έκταση, όσο και σε θεματογραφία. Με τον όρο εποποιία εννοείται η περίοδος ακμής, ή η ηρωική και μεγαλόπνοη πράξη. Κατά κύριο λόγο, το έπος ιστορεί κλέα ανδρών – κατορθώματα, ανδραγαθήματα ανδρών.

Tο ηρωικό έπος, στο οποίο ανήκουν και τα ομηρικά ποιήματα Ιλιάδα και Οδύσσεια, αφηγείται κατορθώματα ηρώων αλλά και θεών, που συχνά συνυπάρχουν με τους ανθρώπους και κατευθύνουν τη δράση τους.

Το ηρωικό έπος παρουσιάζει μυθοποιημένα γεγονότα ενός μακρινού παρελθόντος σαν να είναι αληθινά, και έχει αντικειμενικό χαρακτήρα, δηλαδή, δεν εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του ποιητή, αλλά όλη την κοινωνία μέσα στην οποία δημιουργείται.

ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Η λυρική ποίηση είναι λογοτεχνικό είδος, το οποίο αναπτύχθηκε στην Αρχαία Ελλάδα. Είναι ποίηση η οποία, μέσα από τα μονοπάτια της τέρψης, εκφράζει τα προβλήματα του ανθρώπου.

Η λυρική ποίηση ασχολείται με ποικίλα θέματα, όπως η καθημερινότητα, τα ανθρώπινα συναισθήματα, οι πολεμικές αφηγήσεις. Ο έρωτας, επίσης, αποτελεί κύριο θέμα της λυρικής ποίησης η οποία, ανέκαθεν και σε όλους τους λαούς, συνόδευε τις θρησκευτικές τελετές και τις οικιακές ή αγροτικές εργασίες. Πρώτοι λυρικοί ποιητές ήταν η Σαπφώ, ο Αλκαίος από τη Λέσβο και ο Πίνδαρος από την Βοιωτία. Ακολούθησαν ο Καλλίνος ο Εφέσιος, ο Αρχίλοχος από την Πάρο, ο Τυρταίος, ο Σιμωνίδης ο Κείος, ο Μίμνερμος από τηνΚολοφώνα, ο Ανακρέων ο Τήιος, ο Αλκμάν από τη Σπάρτη, ο Βακχυλίδης, ο Τβύκος, ο Σόλων, ο Θέογνις ο Μεγαρεύς, ο Φωκυλίδης ο Μιλήσιος και ο Στησίχορος ο Ιμεραίος.

ΔΡΑΜΑ

Στο δεύτερο μισό του 6ου αι. π.Χ. άρχισε να αναπτύσσεται στην Αθήνα η δραματική ποίηση. Από συνδυασμό των παρατηρήσεων του Αριστοτέλη στην ποιητική του με τα ιστορικά δεδομένα, συμπεραίνουμε ότι τραγωδία και κωμωδία έχουν τις ρίζες τους σε λατρευτικές τελετές. Κατά τον Αριστοτέλη η τραγωδία προήλθε από τους εξάρχοντες του διθυράμβου αλλά και από τα σατυρικά άσματα. Αυτές οι πληροφορίες, αν και επιφανειακά αντιφατικές, αν συνδυαστούν με άλλες μαρτυρίες οδηγούν σε μια εύλογη υπόθεση. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Αρίων ήταν ο πρώτος που συνέθεσε διθυράμβους και το λεξικό της Σούδας αναφέρει τον Αρίωνα ως ευρετή του τραγικού τρόπου. Φαίνεται ότι αυτός ήταν ο πρώτος που ανέδειξε τον λατρευτικό προς τον Διόνυσο διθύραμβο σε καλλιτεχνικό είδος και το παρουσίασε με σατύρους. Επομένως η ονομασία τραγωδία προήλθε από τη σύνθεση των λέξεων τράγων ωδή, αφού οι σάτυροι εκλαμβάνονταν ως μορφές τράγων.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Στα μέσα του 6ου π.Χ. αιώνα, σε έναν από τους δήμους της Αττικής που περιτριγύριζαν την Αθήνα έκανε την εμφάνισή του, πρώτη φορά για όλο τον κόσμο, ένα ποιητικό είδος που χρειάστηκε πενήντα περίπου χρόνια, για να εξελιχθεί και να φτάσει στην τελική του ολοκλήρωση. Το είδος αυτό για έναν αιώνα καλλιεργήθηκε αποκλειστικά στην Αττική, συντελώντας μαζί με την Ρητορική, τη Φιλοσοφία και τις Τέχνες στη μεγάλη πολιτιστική ακμή του του 5ου αιώνα, που όπως ξέρουμε, δίκαια ονομάστηκε Χρυσός Αιώνας. Αυτό το νέο ποιητικό είδος είναι το δράμα. Γεννήθηκε σε μια εποχή, που η Αθηναϊκή δημοκρατία μέσα από δυσχέρειες πολλές και ταλαντεύσεις προσπαθεί να καθορίσει με ακρίβεια τα πλαίσια μέσα στα οποία θα λειτουργήσουν σωστά οι θεσμοί της. Από τη νομοθεσία του Σόλωνα ως τη μεταρρύθμιση του Κλεισθένη ο δήμος αγωνίζεται να βρει τρόπους με τους οποίους θα μετριάσει την αντίθεση που εκδηλώνεται ανάμεσα στην ολιγάριθμη αλλά ισχυρή αριστοκρατία της γης και την πολυάριθμη, δυναμική αλλά ανοργάνωτη τάξη των αγροτών και των μικροβιοτεχνών. Η πρώτη τάξη υπερασπίζει δικαιώματα κερδισμένα από το μακρινό παρελθόν, οι δεύτεροι διεκδικούν το δικαίωμα να μετέχουν στην πολιτική, αφού τα προϊόντα τους, φτάνοντας ως τις ακτές της Μ. Ασίας και στην Μεγάλη Ελλάδα, στήριζαν την εμπορική ανάπτυξη και προωθούσαν τη ναυτική πολιτική της Αθήνας.

Ανάμεσα στις νομοθετικές ρυθμίσεις του Σόλωνα και του Κλεισθένη μεσολάβησε η τυραννία του Πεισίστρατου, καθεστώς που είχαν επιβάλει οι μικροϊδιοκτήτες της Αττικής και το οποίο με τον καιρό, και ιδιαίτερα με τους διαδόχους του τυράννου, εξελίχθηκε σε κράτος οικογενειακό, τούτο έγινε αιτία να ανατραπεί σε όχι μακρό διάστημα χρόνου. Πάντως το δράμα διαμορφώθηκε σε αυτή την εποχή στους αγροτικούς δήμους της Αττικής: εισέβαλε θριαμβευτικά στην Αθήνα και με τον Πεισίστρατο έγινε γιορτή, αργότερα θεσμοθετήθηκε ως εκδήλωση της Δημοκρατίας. Είτε με πρωτοβουλία του τυράννου και για να κολακεύσει τους οπαδούς του είτε γιατί εκείνη την εποχή σημειώνεται μια συρροή ανθρώπων της υπαίθρου στην Αθήνα, το δράμα μεταφέρεται από τις αγροτικές περιοχές στο Άστυ και τελειοποιείται συνεχώς μέσα στο κλίμα των δημοκρατικών διαδικασιών, που θεμελιώνει η νέα Αθηναϊκή πολιτεία.

Αυτό πάντως πρέπει να ειπωθεί με βεβαιότητα: το δράμα είναι παιδί της Δημοκρατίας, γέννημα του διαλόγου και της ελευθερίας των ιδεών.

ΔΙΟΝΥΣΟΣ,

Ο ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ

Η δραματική ποίηση συνδέεται άμεσα με τη θρησκευτική λατρεία του Θεού Διονύσου. Όπως διαπιστώνουν οι εθνολόγοι και οι θρησκειολόγοι, όλοι οι λαοί της μεσογειακής λεκάνης λάτρευαν έναν θεό, που συνδεόταν με τον κύκλο των εποχών και της βλάστησης. Οι λαοί, γεμάτοι από δέος μπροστά στο μυστήριο της ζωής, από ενθουσιασμό για την καρποφορία, από πένθος για τη φθορά, από κατάπληξη για την αναγέννηση της φύσης έφτασαν να πλάσουν ένα μύθο που τον σάρκωνε ένας θεός.

Δεν ξέρουμε πότε ο Διόνυσος ήρθε στην Ελλάδα. Κάποιες πληροφορίες υπάρχουν κιόλας στον Όμηρο. Κατά συνέπεια τον 8ο αιώνα σημειώνουμε την παρουσία του. Χρόνια ύστερα από την είσοδό του στην Ελλάδα ο Διόνυσος, μικρός θεός στην αρχή κοντά στους μεγάλους του Ολύμπου, χωνεύτηκε με τα ελληνικά έθιμα και τέλος κυριάρχησε και επιβλήθηκε θριαμβευτικά. Απόκτησε οπαδούς, «θιασώτες», είχε τις δικές του γιορτές και το δικό του τραγούδι, το Διθύραμβο.

ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ

Ο Διθύραμβος έγινε δημοφιλής και στην Αττική, ιδιαίτερα στους δήμους των Μεσογείων, μια κι οι περιοχές είναι εύφορες και γεμάτες αμπέλια. Οι αμπελουργοί τιμούσαν τον θεό Διόνυσο με γιορτές που είχαν πάνδημο χαρακτήρα. Φαίνεται όμως πως έπαιρναν και επισημότερο χαρακτήρα καθώς οι άρχοντες παράγγελναν σε γνωστούς ποιητές να συνθέσουν διθυράμβους και αναλάμβαναν να καλύψουν τα έξοδα για την άρτια εκτέλεσή τους από τους πιστούς, που ήταν βέβαια ερασιτέχνες , αλλά είχαν και κάποια πείρα και αποδεδειγμένες ικανότητες στο τραγούδι και το χορό. Αυτοί οι ερασιτέχνες ονομάζονταν εθελονταί, η ομάδα τους θίασος. Οι εθελοντές βάφανε τα πρόσωπά τους με το κατακάθι του μούστου (τρυγία), μεταμφιέζονταν σε ζώα, ιδιαίτερα τράγους, ζώα που συμβολίζουν την γονιμότητα, δηλ. σε Σάτυρους, και χόρευαν τραγουδώντας τον Διθύραμβο. Επικεφαλής του χορού ήταν ο εξάρχων, ο κορυφαίος («ο μπροστάρης»), ο πιο επιδέξιος προφανώς εθελοντής. Ο χορός κατά πάσα πιθανότητα ήταν κυκλικός.

Αφού το τραγούδι υμνούσε το Διόνυσο και τις περιπέτειες του πρέπει να υποθέσουμε πως οι χορευτές αναπαρίσταναν, με κραυγές και με κινήσεις, το περιεχόμενο των ποιημάτων. Έτσι πλάι στα αδόμενα, τα τραγουδιστά, υπήρχαν και τα δρώμενα, οι μιμητικές αναπαραστάσεις.

Κάποια χρονιά, δεν ξέρουμε πότε, στα μέσα του 6ου αιώνα, ένας ποιητής στο δήμο της Ικαρίας, το σημερινό Διόνυσο, ο Θέσπης, είχε μια εξαίσια έμπνευση. Φορώντας ένα προσωπείο (μάσκα), ποιος ξέρει ποιου μυθικού προσώπου, μπήκε στη μέση του χορού και άρχισε όχι πια να τραγουδά, αλλά να απαγγέλει, στίχους, που είχε ετοιμάσει βέβαια από πριν. Ίσως να μην ήταν ο ίδιος ο ποιητής παρά ένας από τους εξάρχοντες του χορού, που διέκοψε για λίγο το τραγούδι και απευθύνθηκε στο χορό ή σε κάποια ιαχή του χορού αυθόρμητα να αποκρίθηκε ( στα αρχαία ελληνικά υποκρίνομαι σημαίνει αποκρίνομαι). Υποκριτής ήταν αυτός που έδινε τις απαντήσεις. Ο όρος παρέμεινε έως σήμερα και στην κυριολεξία του σημαίνει τον ηθοποιό. Αυτές οι ερωταποκρίσεις επαναλήφθηκαν έτσι ώστε δημιουργήθηκε μια μεικτή μορφή, ένας διάλογος ανάμεσα σε δύο στοιχεία, το άτομο και την ομάδα.

Τη χρονιά εκείνη στο δήμο της Ικαρίας γεννήθηκε το δράμα. Ο μύθος για το θεό δεν ήταν πια αφήγηση πράξεως, γινόταν πράξη, ήταν δράση, μίμηση, αναπαράσταση μιας πράξεως. Κύρια λοιπόν χαρακτηριστικά του δράματος είναι η μίμηση μιας πράξεως, η διαλογική μορφή και η σύνθεση σε ένα νέο είδος των δύο παλαιότερων ειδών, του έπους και της λυρικής ποίησης.

Η έμπνευση του Θέσπη φαίνεται πως γοήτευσε και ενθουσίασε τους θεατές του. Η νέα μορφή κατέκτησε αμέσως τα πλήθη και διαδόθηκε σ’ όλη την Αττική. Ο Θέσπης εκμεταλλεύτηκε την επιτυχία. Δημιούργησε μια μονιμότερη ομάδα και περιόδευε στους δήμους της Αττικής. Χρησιμοποίησε για την μεταφορά της ένα άρμα. Αυτό είναι το περίφημο «άρμα της Θέσπιδος», ο πρώτος περιοδεύων θίασος του κόσμου, θεσμός που ξαναζεί στις μέρες μας.

Την εποχή του Πεισίστρατου, όπως αναφέραμε παραπάνω, αυτοί οι θίασοι, που θα είχαν με τον καιρό πολλαπλασιαστεί, μπήκαν στην Αθήνα, όπου θεσπίστηκαν και οι πρώτοι επίσημοι δραματικοί αγώνες, δηλ. θεατρικοί διαγωνισμοί.

Η ΑΚΜΗ. ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

Με την είσοδο του 5ου αιώνα το δράμα θα πάρει σχεδόν την οριστική του μορφή και θα δημιουργηθούν τα τρία είδη της δραματικής ποίησης, η τραγωδία, το σατυρικό δράμα και η κωμωδία. Τα δύο πρώτα κατάγονται απευθείας από το Διθύραμβο και το εύρημα του Θέσπη. Το τρίτο, λαϊκότερο, ξεκινάει από τις χοντροκαμωμένες αυτοσχέδιες φάρσες, που όπως φαίνεται ξεκίνησαν από τα Μέγαρα. Τραγωδία και σατυρικό δράμα εξελίχτηκαν μαζί.

Το δράμα αρχικά διαμορφώθηκε στους αγροτικούς δήμους της Αττικής, εισέβαλε θριαμβευτικά στην Αθήνα και με τον Πεισίστρατο έγινε γιορτή. Αργότερα θεσμοθετήθηκε ως εκδήλωση της Δημοκρατίας, γέννημα του διαλόγου και της ελευθερίας. ¨

Το θέατρο στην Αρχαία Ελλάδα αποτελεί κορυφαία εκδήλωση του Πολιτισμού και της Δημοκρατίας της. Αυτές οι δύο μεγάλες πανανθρώπινες εκφράσεις έδωσαν την μεγάλη και μοναδική ανά τους αιώνες ώθηση στο αρχαίο δράμα, αφού αυτό προϋποθέτει ελεύθερο διάλογο και δημοκρατική αντιπαράθεση διαφορετικών απόψεων.

Επιλογή υλικού, σύνταξη, επιμέλεια – Δώρα Γιαννίτση.